Książka miesiąca - warto przeczytać

Książka miesiąca - Warto przeczytać

Maj 2023

Tomasz Grzywaczewski
„Wymazana granica Śladami II Rzeczpospolitej”

      Chociaż okładka może wydać się dziwna, warto sięgnąć po książkę tego reportera. Przemierzył on tereny, położone przy dawnych granicach Polski, rozmawiał z wieloma osobami i niczemu się nie dziwił. Są to bowiem tereny, które od wielu lat zdumiewają swoją odrębnością i złożonymi relacjami międzyludzkimi.
     Tomasz Grzywaczewski jest reporterem, pisarzem, autorem kilku książek. „Wymazana granica…” to opowieść o obszarach, które obecnie leżą w granicach Polski, kiedyś do niej należały lub teraz są poza jej obrębami. Wpływ na to miały między innymi uwarunkowania historyczne, polityczne czy obyczajowe.
     Historie, którymi dzielą się, najczęściej wiekowi, mieszkańcy tych regionów, niekiedy porażają okrucieństwem zachowań ludzi. Są jednak również przykłady uczciwych, człowieczych postępowań. Okazuje się bowiem, że w obliczu zagrożenia niektórzy zapomnieli o dawnych animozjach i uprzedzeniach, potrafili w tych trudnych chwilach wyciągnąć pomocną dłoń.
     Ważne są też kwestie językowe. Nawet dzisiaj trudno mówić o jednym sposobie porozumiewania się, dominują na przykład dziwne połączenia kaszubskiego, polskiego lub białoruskiego, rosyjskiego i polskiego. Często dzieci były wyśmiewane z tego powodu, że w szkole nie potrafiły wypowiadać się w obowiązującym w danym momencie języku.
     Kilka fragmentów dotyczy spraw zwykłych i codziennych. Pogranicze stwarzało wiele okazji do przemytu. Mieszkańcy powiedzieli między innymi o sposobach przepędzania gęsi (przez kilkanaście kilometrów!) w taki sposób, aby nie poraniły sobie delikatnych łapek. To takie smaczki, które również świadczą o wartości tej książki.
     Autor na początku umieścił mapę, zaznaczając na niej miejscowości, o których wspomniał. Jest ich naprawdę dużo, co powinno nas zastanowić nad złożonością naszej historii. Nic na pograniczach nie jest proste i oczywiste, wręcz przeciwnie, skomplikowane i złożone.